|
Home / Pers / Raamtheater opent viriel met krolse 'Peer Gynt' |
| PERS |
|
Raamtheater opent viriel met krolse 'Peer Gynt' Peer Gynt is voor de meeste mensen meer verbonden met Grieg dan met Ibsen, al is het de Noor zijn meest opgevoerde stuk en behoort het tot de canon van de Scandinavische literatuur. Dat is merkwaardig voor een tekst die in 1867 geschreven werd om gelezen en niet zozeer om gespeeld te worden. Liefhebbers van repertoiretoneel komen met deze Peer Gynt aan hun trekken, al was de hand van een bevlogen theatermaker nodig om Ibsens dramatisch gedicht genietbaar te maken voor een modern publiek. Regisseur Walter Tillemans heeft heel wat puin moeten ruimen voor hij een speelklare tekst had. De lengte van het origineel werd flink teruggesnoeid zonder de ontwikkelingslijn overhoop te halen. De negentiende-eeuwse gezwollen retoriek en de bombastische lyriek werden ingeruild voor een jong en krachtig idioom. Her en der veroorloofde Tillemans zich een vrijpostige ingreep om de sleetse Ibsen zuurstof toe te dienen. Zo loopt de trollenscène uit op een orgiastische vrijpartij. Het hele stuk door is er trouwens dat hitsige en broeierige, wat niet zelden zorgt voor geestige vulgariteit. Een andere keer wordt de tekst bij de tijd gebracht met situatiehumor en kwinkslagen. Tillemans laat Peer pornografie exporteren naar China (in plaats van afgodsbeelden) en het tafereel in het gekkenhuis is ronduit hilarisch. Peer Gynt is een stuk met vaart geworden: er zijn wervelende wissels van bezettingen en scènes, het speeltempo ligt heel hoog. Dat leidt vooral in het eerste deel tot hectische toestanden en een enkele keer tot bombarie, maar de acteurs vermijden de val van het overspelen en de schreeuwerigheid van het spektakelstuk. Tillemans' regie houdt alles goed in de hand en tempert de jachtigheid bijwijlen met pakkende ingetogen scènes. De stervende moeder Aase die niet tot haar raaskallende zoon doordringt, is zo'n aangrijpend moment van verstilling. Bij deze adagio's zorgt de muzikale achtergrond (componist Dirk Bohnen) voor een discreet en bedaard klankdecor. Men doorbrak het voorspelbare en liet Griegs oorspronkelijke toneelmuziek voor de cd-speler thuis. De prachtige stem van Christel Vanschoonwinkel (Solvejg) is in haar eenvoud zoveel ontroerender. Peer Gynt blijft hoe dan ook een stuk dat gebukt gaat onder een gebrek aan eenheid, maar waarvan het grillige verloop niet op het conto van de regie komt. Ondanks de inherente structurele zwakte slaagt Tillemans erin de toeschouwer bij de les te houden en hem steeds weer te herinneren aan het centrale thema: Peers innerlijke zoektocht naar de ontsluiting van zijn ware ik, het afleggen van de vermomming om tot zelfkennis te komen. Met de ontelbare scènewissels waarbij de actie verspringt naar de uiteenlopendste locaties, ligt dat niet zo voor de hand. Dit gegeven dat de speelbaarheid bemoeilijkt, wordt zonder effectbejag speels en inventief opgevangen. Het is verbazend hoe efficiënt eenvoudige middelen als doek en enkele mobiele rekwisieten werken om de toeschouwer mee te tronen in de wereld van een fantast. In dit geval zit het decor overigens hoofdzakelijk in de architectuur van het Raamtheater zelf. De drie galerijen zijn een godsgeschenk. Ze laten toe om nagenoeg zonder attributen van speelruimte te veranderen en bieden ruimte voor de capriolen van het hyperkinetische hoofdpersonage. Bert Cosemans schittert als een overtuigende Peer Gynt in een fysiek erg uitputtende rol. Hij voelt het spel goed aan in zowel de vitalistische scènes die om acrobatische belichaming vragen als die waarin het stuk evolueert naar verstilling naarmate de geest triomfeert over het lichaam. Zijn samenspel met de zeer genietbare Julienne De Bruyn (moeder Aase) is voortreffelijk. Ook Roger Van Kerpel en Dirk Lavrysen dragen hun steentje bij, net zo goed als de vlot op elkaar ingespeelde troep die als een ploeg op het veld staat. Pluimpje ook voor de kostuums van Erna Siebens. Wat: Peer Gynt van Hendrik Ibsen. Bron: De Morgen - 17 september 2001 |